ΑΡΧΙΚΗ

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΣΑΜΟΥ ΚΑΙ ΙΚΑΡΙΑΣ κ. κ. ΕΥΣΕΒΙΟΥ ΕΠΙ ΤΗι ΕΟΡΤΗι ΤΗΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

Ἀγαπητοί μου,

Μία ταπεινὴ κόρη τῆς Ναζαρὲτ ἦταν ἡ Παναγία μας. Ἄσημη καὶ ἄγνωστη σὲ κύκλους εὐρύτερους ἀπὸ τὸ περιβάλλον τῆς Παναγία μας. Ἄσημη καὶ ἄγνωστη σὲ ἐκεῖνα τά στοιχεῖα, ποὺ προβάλλουν τούς ἀνθρώπους στὴ ματαιόδοξη κοινωνία τῆς ἐποχῆς τους. Καὶ ὅμως ἀναδείχθηκε ἡ πρώτη μεταξὺ ὅλων τῶν γυναικῶν κάθε ἐποχῆς, γιατί ὅπως ἀπέδειξε ἡ πραγματικότητα, διέθετε καταπληκτικὸ πνευματικὸ πλοῦτο. «Πᾶσα ἡ δόξα τῆς θυγατρὸς τοῦ Βασιλέως ἔσωθεν», εἶχε πεῖ ὁ προφήτης. Καὶ σ' αὐτὸν τὸν πνευματικὸ πλοῦτο Της ἔγκειται τὸ μεγαλεῖο Της. Ἡ πνευματική της καλλονὴ τὴν ἀνεβάζει σὲ οὐράνια ὕψη καὶ τὴν καθιστᾶ «ὑψηλοτέραν τῶν οὐρανῶν καὶ καθαρωτέραν λαμπηδόνων ἡλιακῶν». Καὶ ὁ οὐράνιος ἀπεσταλμένος, ποῦ τῆς φέρνει τὸ καταπληκτικὸ μήνυμα, πῶς θὰ «δανείσει σάρκα τῷ παντεχνήμονι Λόγῳ», τὴν προσαγορεύει «Κεχαριτωμένην καὶ εὐλογημένην ἐν γυναιξί».

Kαὶ ἡ ἴδια πλημμυρισμένη ἀπὸ τὴν παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος σὲ μιὰ στιγμὴ ἱερῆς ἔξαρσης προφητεύει «ἐποίησέ μοὶ μεγαλεῖα ὁ Δυνατός... ἰδοὺ γὰρ ἀπὸ τοῦ νῦν μακαριοῦσι μὲ πᾶσαι αἱ γενεαί». Οἱ αἰῶνες ποῦ πέρασαν ἐπιβεβαίωσαν τοὺς προφητικοὺς αὐτοὺς λόγους. Μυριάδες μυριάδων πιστοὶ διὰ μέσου τῶν γενεῶν γονατίζουν εὐλαβικά, ἔκθαμβοι καί ἐκστατικοὶ μπροστὰ στὴν ἀπαστράπτουσα αἴγλη τοῦ σεβασμίου προσώπου της. Τὴν μεγαλύνουν καὶ τὴν τιμοῦν μὲ μιὰ ψυχὴ κι ἕνα στόμα. Ἡ ζωὴ καὶ τὸ ὄνομα τῆς Παναγίας γίνεται ἕνα μὲ τὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας καὶ τῶν πιστῶν ἀτομικά. Δὲν ὑπάρχει ἱερὴ ἀκολουθία, ὅπου δὲν θὰ ἀναφερθεῖ τὸ σεβάσμιο ὄνομά της. «Τῆς Παναγίας ἀχράντου ὑπερευλογημένης, ἐνδόξου Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καὶ ἀειπαρθένου Μαρίας» μνημονεύουμε κάθε φορὰ ποῦ προσφέρουμε δόξα καὶ τιμὴ στὸν ἐν Τριάδι Θεό.

Γενικὰ ὁλόκληρη ἡ ὀρθόδοξη πνευματικότητα ὅταν ἀναφέρεται στὴν Παναγία δὲν κάνει τίποτα ἄλλο παρὰ νὰ φανερώνει καὶ νὰ ἑρμηνεύει τὸ μυστήριο τῆς ἐνανθρώπισης τοῦ Κυρίου. Οἱ θεολογικοὶ λόγοι καὶ ὕμνοι στὴν Κυρία Θεοτόκο σὲ τελευταία ἀνάλυση εἶναι δοξολογία στὸ λόγο τοῦ Θεοῦ, ποῦ ἔγινε ἄνθρωπος γιὰ τὴ σωτηρία τῆς ἀνθρωπότητος. Καὶ ὅταν εἰκονίζεται ἡ Παναγία, ἡ ἐπίσκεψη καὶ ἡ ἐλπίδα τοῦ κόσμου, πάντοτε κρατᾶ, μὲ τὴ μητρικὴ στοργή της, τὸν Υἱὸ καὶ Λόγο τοῦ Θεοῦ. Ἡ ἀναφορὰ στὴν Παρθένο Μαρία ὑπενθυμίζει τὴ χαρὰ τῆς λύτρωσης τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὸ Χριστό, γιατί Ἐκείνη πιστὰ ὑπηρέτησε τὸ μυστήριο τῆς σωτηρίας μας. Γι' αὐτό, ἐνῶ γιορτάζουμε τὴν Κοίμηση τῆς Παναγίας, ὁ τόνος τῆς ὑμνωδίας εἶναι ἑορταστικὸς καὶ ἡ ἑορτὴ προσλαμβάνει χαρακτήρα μεγάλου πανηγυριοῦ.

Ἡ Κοίμηση τῆς Παναγίας δὲν εἶναι κοίμηση ἑνὸς κοινοῦ θνητοῦ, γιατί Ἐκείνη, εἶναι ἡ γεννήσασα τόν Ἀρχηγὸ τῆς ζωῆς· καὶ ἑπομένως ἦταν πολὺ φυσικὸ ὅτι Αὐτὴ «ὡς γὰρ ζωῆς Μητέρα πρὸς τὴν ζωὴν μετέστησεν, ὁ μήτραν οἰκήσας ἀειπάρθενον», «τάφος καὶ νέκρωσις οὐκ ἐκράτησεν». Δηλαδὴ ἦταν ἑπόμενο ὅτι δὲν θὰ μποροῦσε νὰ μείνει στὸν τάφο καὶ νὰ τὴν φθείρει ὁ θάνατος, γιατί τὴν μετέστησε στὴν αἰώνια ζωὴ καὶ τὴν μετέφερε στὸν οὐρανὸ ὁ Υἱός της. Εὔλογα ἐπεκράτησε λοιπὸν ὁ τόνος τοῦ πανηγυρισμοῦ, μὲ τὸν ὁποῖο ἑορτάζει ἡ Ἐκλησία τὴν πρὸς οὐρανὸν μετάσταση τῆς Παναγίας. Καὶ ἡ γιορτὴ αὐτὴ συγκινεῖ τὶς καρδιὲς ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων, ποῦ τρέχουν νὰ γεμίσουν τὶς Ἐκκλησίες καὶ νὰ ζητήσουν τὴν χάρη καὶ τὴν βοήθεια τῆς Παναγίας μας. Προσπαθοῦν μὲ κάθε τρόπο νὰ τιμήσουν Αὐτὴν ποῦ τίμησε τὸ γένος μας, νὰ τὴν εὐχαριστήσουν καὶ νὰ τὴν παρακαλέσουν γιὰ σύντομη βοήθεια καὶ κραταιὴ προστασία, γιατί ὅλοι τὴν αἰσθάνονται σὰν μάνα τους, ποὺ πονάει καὶ ἐνδιαφέρεται ἄμεσα γιὰ τὸ κάθε παιδί Της.

Καὶ μὲ τὸ νὰ γίνει ἡ Παναγία μας Θεοτόκος ἀποτελεῖ τὴν γέφυρα ποῦ μᾶς ὁδηγεῖ ἀπὸ τὴν γῆ στὸν οὐρανό. Ἡ «κλῖμαξ» ποῦ ἑνώνει τὴ γῆ μὲ τὸν οὐρανό. Τὸ Θεὸ μὲ τὸν ἄνθρωπο. Γι' αὐτὸ καὶ τὸ «εὐαγγέλιο» τοῦ Ἀρχαγγέλου γεμίζει μὲ χαρὰ τὰ σύμπαντα. Μιὰ χαρὰ ποῦ ὅμοια δὲν εἶχε ζήσει ὁ μεταπτωτικὸς ἄνθρώπος.

Ἀγαπητοί μου,

Στὴ χάρη Της προσπίπτει κάθε χριστιανὸς. Ἡ Παναγία Παρθένος γίνεται Μητέρα καί ὁδηγὸς ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων. Τὸ παράδειγμά της, ἡ ἀπέραντη πίστη της, ὁ οὐράνιος χαρακτῆρας της καὶ ἡ ἁγιοσύνη της ἐμπνέουν, καθοδηγοῦν, κατευθύνουν τὰ βήματα τῶν πιστῶν πιὸ πολὺ πρὸς τὸν Κύριο καὶ Λυτρωτή Ἰησοῦ. Καὶ ὁ Δεσπότης Χριστός, ὁ Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ, ποῦ ἔγινε διὰ τῆς Παναγίας ἄνθρωπος, ὑπερύψωσε καὶ δόξασε τὴν κατὰ σάρκα Μητέρα Του, ὅπως τῆς ἄρμοζε.

Γι' αὐτὸ κι ἐμεῖς οἱ πιστοὶ ἄς σκύψουμε εὐλαβικὰ στὴν «εὐκλεῆ καὶ ἱερὰ μνήμη» Της. Καὶ ἄς μή μείνουμε μόνο σὲ μιὰ παθητικὴ κατάσταση τιμῆς καὶ εὐλάβειας, ἀλλὰ μέ λαχτάρα νὰ ἀκολουθήσουμε πιστὰ τὰ ἴχνη Της, τὴ ζωή Της, τὸν ἁγιασμό Της, τὴν ἀγάπη Της, τὴν ἁγνότητά Της, τὴν πίστη Της καὶ τὴν ὁλόψυχη ἀφοσίωσή Της στὸ Θεὸ καὶ τὴν κλήση Της καὶ ἂς τὴν παρακαλέσουμε: «Ὑπεραγία Θεοτόκε, σῶσον ἡμᾶς», δηλαδὴ γίνε ἡ (πάντοτε εἰσακουόμενη) Μεσίτριά μας πρὸς τὸν Υἱὸ καὶ Θεό σου.

Χρόνια πολλά!

Με ὅλη μου την ἀγάπη

Ὁ Ἐπίσκοπός σας

+ Ο ΣΑΜΟΥ ΚΑΙ ΙΚΑΡΙΑΣ ΕΥΣΕΒΙΟΣ

ΚΗΡΥΓΜΑ - Κυριακή 17 Αὐγούστου 2025

«Ἡ μεσιτεία τῆς Θεομήτορος»

Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,

Στή μεθέορτη περίοδο τῆς ἑορτῆς τῆς ἀθανάτου κοιμήσεως τῆς Παναγίας μας καί τῆς μετ’ αὐτήν μετάστασεώς Της στούς Οὐρανούς, ἐπιβάλλεται σήμερα νά ὁμιλήσουμε γιά τό πάντιμο Πρόσωπο τῆς Θεομήτορος καί κυρίως γιά τόν ρόλο Της στή σωτηρία μας.

Ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί ὑπολογίζουμε πάρα πολύ στήν μεσιτεία τῆς Παναγίας μας. Γιά τόν λόγο αὐτό ἑορτάζουμε μέ τρόπο πανηγυρικό τή σημερινή ἑορτή καί μάλιστα τήν ὀνομάζουμε «Πάσχα τοῦ καλοκαιριοῦ», προσδίδοντας σ’ αὐτήν σωτηριολογικές διαστάσεις.

Ἡ Παναγία μας ξεχρέωσε τό κοινό ἀνθρώπινο χρέος τοῦ θανάτου, ἀλλά δέν παρέμεινε στόν τάφο γιά πάντα. Τρεῖς ἡμέρες μετά τήν ταφή της, ὅταν οἱ Μαθητές ἦλθαν καί ἄνοιξαν τόν τάφο στή Γεθσημανῆ γιά νά προσκυνήσει ὁ Ἀπόστολος Θωμᾶς, βρῆκαν τόν τάφο ἄδειο. Ἔμελλε στόν Θωμᾶ, ὁ ὁποῖος πιστοποίησε τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ μετά ἀπό ὀκτώ ἡμέρες, νά πιστοποιήσει καί τήν μετάσταση τῆς Παναγίας μας στόν Οὐρανό. Σύμφωνα μάλιστα μέ τήν παράδοση ἔλαβε ἀπό τήν Ἴδια καί τήν τιμία Της Ζώνη, ὡς ἀπόδειξη τῆς ἐν ζωῇ μετά σώματος καί ψυχῆς μεταστάσεώς Της στούς Οὐρανούς.

Ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός δέν ἐπέτρεψε νά γνωρίσει ἡ Μητέρα Του τήν διαφθορά τοῦ θανάτου καί νά ἀποσυντεθεῖ τό πάναγνο σῶμα Της, ἀφοῦ τό σῶμα αὐτό φιλοξένησε τόν Θεάνθρωπο, κυοφορώντας Τον γιά ἐννέα μῆνες. Τήν τρίτη ἡμέρα ὁ Χριστός ἀνέστησε τήν Παναγία καί τήν μετέστησε ζωντανή στόν Οὐρανό μαζί Του. Ἡ Παναγία μας δηλαδή δέν περιμένει τήν ἀνάσταση τῶν νεκρῶν στήν Δευτέρα Παρουσία, ὅπως ὅλο τό ἀνθρώπινο Γένος, ἀλλά βρίσκεται μέ τό σῶμα καί τήν ψυχή Της ἤδη στή Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. Αὐτό τήν καθιστᾶ αὐτομάτως πρέσβειρα καί μεσίτρια τοῦ ἀνθρωπίνου Γένους. Τό δε ἀνθρώπινο γένος καί ἰδίως τό γένος τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν καταφεύγει στήν πρεσβεία καί τήν προστασία Της καί ἀπευθύνεται μέ θέρμη καρδίας στήν Μητέρα τοῦ Θεοῦ, πού ταυτοχρόνως ὑπάρχει καί Μητέρα ὅλων τῶν ἀνθρώπων.

Ἡ προστασία μας ἀπό τήν Παναγία καί ἡ μεσιτεία Της γιά ἐμᾶς στηρίζεται τόσο στήν Ἁγία Γραφή, ὅσο καί στή δισχιλιετῆ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας.

Α) Στήν συνάντησή της μέ τήν Ἐλισάβετ, ἀμέσως μετά τόν Εὐαγγελισμό, ἡ Παναγία μας ἄρχισε νά ὑμνεῖ τόν Κύριο πού ἐπέβλεψε στήν ταπείνωσή Της καί ἐκεῖ σέ κάποιο σημεῖο λέει: «ἀπό τώρα θά μέ μακαρίζουν ὅλες οι γενιές τῶν ἀνθρώπων». Ὁμιλεῖ προφητικά γιά τόν ἴδιο Της τόν ἑαυτό καί περιγράφει τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο θά Τήν προσεγγίζουμε ζητώντας τήν προστασία καί τήν μεσολάβησή Της στόν Κύριο γιά τή σωτηρία μας.

Β) Καί τοῦτο ἀμέσως τό βλέπουμε νά γίνεται πραγματικότητα ἤδη ἀπό τόν Γάμο στήν Κανά, ὅπου ὁ Κύριος καί ἡ Παναγία μας ἦταν προσκεκλημένοι. Ὅταν λοιπόν τελείωσε τό κρασί, οἱ οἰκοδεσπότες, ὅπως μᾶς ἀφήνει ὁ Ἰωάννης νά ἐννοήσουμε, ἀπευθύνθηκαν στήν Παναγία καί Ἐκείνη ἀνταποκρινόμενη στήν παράκλησή τους ζήτησε ἀπό τόν Υἱό της καί Θεό μας τήν θαυματουργική Του παρέμβαση καί κατά τήν διήγηση τοῦ Ἰωάννου, ἐκεῖ ὁ Χριστός ἐπετέλεσε τό πρῶτο του θαῦμα.

Γ) Ἀκολούθως στό Εὐαγγέλιο τοῦ Ἰωάννου καί πάλι, διαβάζουμε πώς ὅταν ὁ Ἰησοῦς εἶδε ἀπό τό ὕψος τοῦ Σταυροῦ τήν Μητέρα Του καί τόν Μαθητή ποῦ ἀγαποῦσε, δηλαδή τόν Ἰωάννη, προτοῦ ἐκπνεύσῃ, παρέδωσε τήν μητέρα Του στήν προστασία τοῦ Ἰωάννη καί τόν Ἰωάννη τόν κατέστησε υἱό της Παναγίας. Καταλαβαίνουμε λοιπόν πώς ὁ Σταυρωμένος Χριστός στόν πρόσωπο τοῦ Ἰωάννη ἐμπιστεύεται στήν προστασία τῆς Παναγίας μας καί ὅλους ἐμᾶς, πού πιστεύουμε ὅτι ὁ Χριστός εἶναι ὁ Σωτῆρας καί Λυτρωτής μας. Υἱοθετηθήκαμε ὡς παιδιά τῆς Παναγίας καί ἀπολαμβάνουμε τήν στοργή καί τήν φροντίδα τῆς μεγάλης μας Μητέρας, κάθε φορά πού προστρέχουμε σ’Αὐτήν.

Δ) Στήν καθολική ἐπιστολή τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου στόν στίχο 16 τοῦ 5^ου κεφαλαίου διαβάζουμε: «πολύ ἰσχύει δέησις δικαίου ἐνεργουμένη». Εἶναι πολύ δυνατή δηλαδή ἡ δέηση, ἡ ἱκεσία, ἡ προσευχή ἑνός δικαίου ἀνθρώπου πρός τόν Θεό. Ἡ Ἐκκλησία μας μάλιστα διασκεύασε τόν παρόντα στίχο καί τό ἔβαλε στήν ὑμνολογία, ἐξειδικεύοντας τήν σημασία του γιά τήν Παναγία μας, λέγοντας: «Πολλά γαρ ἰσχύει δεήσις Μητρός πρός εὐμένειαν Δεσπότου». Ἄς σκεφθοῦμε ἐπίσης, πώς ἡ Παναγία μας δέν συμπεριλαμβάνεται ἁπλῶς μεταξύ τῶν δικαίων, ἀλλά εἶναι ἡ Μητέρα τοῦ Θεοῦ καί παρίσταται στά δεξιά τοῦ θρόνου τῆς μεγαλωσύνης αὐτοῦ «ἐν κροσσωτοῖς χρυσοῖς περιβεβλημένη πεποικιλμένη», ὅπως προφητεύει ὁ βασιλιᾶς Δαβίδ (Ψαλμός ΜΔ, 14)

Πράγματι, μέσα ἀπό τήν πλούσια λατρευτική ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας ἀντιλαμβανόμαστε τήν ἀποδεδειγμένη καί ἐγγυημένη προστασία Της, ὅπως ὑμνεῖται καθημερινά στά τροπάρια καί τούς ὕμνους, ἀνάμεσα στούς ὁποίους ξεχωριστή θέση ἔχουν ὁ μικρός καί ὁ μεγάλος Παρακλητικός Κανόνας καί οἱ Χαιρετισμοί τῆς Θεοτόκου. Κοντά σ’αὐτά ἄς προσμετρήσουμε τά ἀναρίθμητα ὀνόματα, μέ τά ὁποῖα ὁ εὐσεβής ὀρθόδοξος Λαός μας ἀποκαλεῖ τήν Παναγία μας καί τά ὁποῖα ἀπηχοῦν στά πάμπολλα θαύματα καί τίς ἐπεμβάσεις Της, ὡς καί στήν ἀκοίμητη πρεσβεία καί μεσιτεία Της πρός τόν Δεσπότη Χριστό, ἀποδεικνύοντας τήν φροντίδα καί τήν ἀγάπη Της γιά ἐμᾶς.

Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,

Ὅταν ἡ Παναγία μας στό Γάμο τῆς Κανά ἐπενέβη γιά νά γίνει τό θαῦμα, ἔθεσε στούς ἀνθρώπους μιά βασική προϋπόθεση, ἡ ὁποία δέν πρέπει νά μᾶς διαφεύγει. Τούς συμβούλευσε νά κάνουν ὅ,τι θά τούς ἔλεγε ὁ Χριστός. Και σ’ ὅλους ἐμᾶς τό ἴδιο λέει μέχρι σήμερα. Ἄν θέλετε νά μεσιτεύσω γιά ἐσᾶς, ἐάν θέλετε νά ἐπιτύχετε μιά θαυμαστή λύση, τότε νά κάνετε πράξη ὅ,τι λέει ὁ Χριστός. Καί ὁ Χριστός ὁμιλεῖ σ’ ἐμᾶς τόσο μέσα ἀπό τήν Ἁγία Γραφή, ὅσο καί μέσα ἀπό τή ζωή τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ Παναγία μας βοηθεῖ καί συντρέχει τούς ἀνθρώπους, ὅταν κι ἐκεῖνοι ὑπακούουν στόν Χριστό καί βαδίζουν σύμφωνα μέ τά ὅσα ἡ Ἐκκλησία μᾶς διδάσκει.

Ἄν ἔχουμε τήν ἀξίωση νά μᾶς βοηθεῖ ἡ Παναγία καί νά πρεσβεύει γιά ἐμᾶς, πρέπει κι ἐμεῖς νά ζοῦμε κατά τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Νά προσευχόμαστε, νά ἐκκλησιαζόμαστε, νά νηστεύουμε, νά ἐξομολογούμαστε, νά εἴμαστε ἐλεήμονες καί φιλάνθρωποι, νά προσερχώμαστε συχνά γιά νά κοινωνοῦμε τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων μέ καρδιά καθαρή καί τότε κατά τό θέλημα πάντα τοῦ Θεοῦ θά λαμβάνουμε τό δώρημα.

Ἄς μήν θυμόμαστε τόν Χριστό καί τήν Παναγία μας μόνο στίς δύσκολες στιγμές. Τό ὄνομά Τους ποτέ νά μή λείπει ἀπό τά χείλη μας καί τήν καρδιά μας. Ἡ Ἐκκλησία μας ὡς στοργική Μητέρα φρόντισε σέ κάθε Ἀκολουθία νά ἀκοῦμε πολλές φορές τό ὄνομα τῆς Παναγίας καί τοῦ Σωτῆρος μας Χριστοῦ: «Τῆς Παναγίας ἀχράντου, ὑπερευλογημένης, ἐνδόξου Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καί ἀειπαρθένου Μαρίας, μετά πάντων τῶν Ἁγίων μνημονεύσαντες ἑαυτούς καί ἀλλήλους καί πᾶσαν τήν ζωήν ἡμῶν Χριστῷ τῷ Θεῶ παραθώμεθα.»

Ἡ Παναγία βοηθεῖ στή σωτηρία μας καί ὁ Χριστός μᾶς σώζει. Ἀμήν.