ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΣΑΜΟΥ ΚΑΙ ΙΚΑΡΙΑΣ κ. κ. ΕΥΣΕΒΙΟΥ ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΟΡΤΗΝ ΤΩΝ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ 2014
«Ἐπεφάνη γὰρ ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ ἡ σωτήριος πᾶσιν ἀνθρώποις» (Τιτ. β΄ 11)
(Φανερώθηκε η Χάρη του Θεού, η σωτηρία για όλους τους ανθρώπους.)
Ἀγαπητοί Πατέρες καί Ἀδελφοί,
Τα λόγια αὐτά του Αποστόλου Παύλου, που ακούσαμε σήμερα στό ἀποστολικό ανάγνωσμα, ἀποτελοῦν ἀφορμή ἑνός χαρμόσυνου προβληματισμοῦ, καθώς η σημερινή μεγάλη εορτή των Αγίων Θεοφανείων μας θυμίζει την φανέρωση της Θείας Χάριτος σέ ὅλους μας, ὡς τήν ἀπαραίτητη ἐκείνη δύναμη γιά τήν ἐπίτευξη τῆς σωτηρίας μας.
Σαν σήμερα φανερώθηκαν στον κόσμο με θαυμαστό τρόπο και τα τρία πρόσωπα της Ἁγίας Τριάδος. Ὁ Πατήρ, ὁ Υἱός καί τό Ἅγιον Πνεῦμα, ὅπως υμνωδεί μέ λυρισμό ο ιερός Κοσμάςστο τρίτο τροπάριο της 8ης ωδής του πρώτου κανόνα της εορτής: «Τριάδος η φανέρωσις εν Ιορδάνη γέγονεν»! Ἡ φανέρωση μάλιστα αὐτή τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ συνέτεινε, ὥστε ἡ ἑορτή νά ὀνομάζεται Θεοφάνεια, πού σημαίνει τήν φανέρωση τοῦ Θεοῦ. Ἐπειδή δέ κατά τήν ἡμέρα αὐτή στούς πρώτους χριστιανικούς αἰῶνες, μέσα στό νερό τοῦ Ἁγιασμοῦ βαπτίζονταν οι κατηχούμενοι, ἡ ἑορτή εἶναι γνωστή καί ὡς εορτή «των Φώτων», δηλαδή Του «φωτισμού», του βαπτίσματος του Χριστού και των χριστιανών.
Ὁ Πατήρ φανερώθηκε με την φωνή Του, που ακούστηκε από τον ανοιγμένο ουρανό«Οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα». (Ματθ. γ΄ 17)
Ὁ Υἱός φανερώθηκε βαπτιζόμενος ἀπό τόν Τίμιο Πρόδρομο στόν Ἰορδάνη.
Τό Ἅγιον Πνεῦμα φανερώθηκε μέ τήν μορφή περιστεράς πάνω ἀπό τόν βαπτιζόμενο Θεάνθρωπο Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό.
Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος στήν θαυμάσια ὁμιλία του εἰς τά ἅγια Φῶτα τονίζει ὅτι «ἡ σημερινή ἑορτή ἔχει ως αρχή το βάπτισμα του Χριστού μας, του αληθινού φωτός «το οποίο φωτίζει κάθε άνθρωπο ο οποίος έρχεται στον κόσμον» καί ταυτόχρονα πραγματοποιεί τον καθαρισμό μας και βοηθεί νά λάμπει το φως που έχουμε λάβει από τον Θεό κατά τη δημιουργία και (μέ τίς ἁμαρτίες μας) το έχουμε κάνει να σκοτεινιάσει και να αδυνατίσει.».
H Χάρη του Θεού λοιπόν φανερώθηκε στούς ἀνθρώπους με τόν ἐρχομό τοῦ Θεανθρώπου Κυρίου μας, ὥστε ἐμεῖς μέ τή διδασκαλία καί τήν παιδωγία τοῦ Κυρίου μας καί μέ τήν δύναμη τῆς θεία Χάρης νά ἀρνηθοῦμε τήν ἀσέβεια καί τίς κοσμικές ἁμαρτωλές ἐπιθυμίες καί νά ζήσουμε στήν παροῦσα ζωή μέ ἐγκράτεια καί σωφροσύνη, μέ δικαιοσύνη καί ἀγάπη πρός τούς γύρω μας καί κυρίως μέ εὐσέβεια καί ὑπακοή πρός τόν Θεό.
Γι' αυτό και ο κάθε αληθινός Χριστιανός κατ' αὐτήν τήν ἡμέρα ἑορτάζει τόν προσωπικό του φωτισμό, τήν πνευματική ἀναγέννηση τῆς ὕπαρξής του, ἡ ὁποία συνέβη τήν ἡμέρα πού βαπτίσθηκε στό ὄνομα τῆς Ἁγίας Τριάδος καί ἔντυσε τήν ψυχή του μέ τόν Χριστό.
Ὁ ἑορτασμός αὐτός ὅμως δέν πρέπει νά ἐξαντλεῖται στά ἐπιφανειακά σχήματα τοῦ κόσμου, ὅπως συνηθίζουν δυστυχῶς νά ἑορτάζουν οἱ πολλοί ἄνθρωποι ἀναλώνοντας ἄσκοπα τίς δυνάμεις καί τά ἀποθέματα τῆς ψυχῆς τους. Ὁ ἀληθινός ἑορτασμός συνίσταται στήν ὑγιῆ ἀνανέωση τοῦ φωτισμοῦ, πού λάβαμε στό ἅγιο Βάπτισμα μέσα ἀπό τήν μυστηριακή ζωή τῆς Ἐκκλησίας.
Ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ φωτίζει τήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου κάθε φορά, πού μέ ἀληθινή μετάνοια ἐξαγορεύεται τίς ἁμαρτίες του λαμβάνοντας τήν ἄφεση γιά αὐτές καί μέ πόθο μεταλαμβάνει συχνά τῶν ἀχράντων Μυστηρίων «εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καί εἰς ζωήν τήν αἰώνιον».
Ἀγαπητά μου Παιδιά,
Ο Κύριος μας ἦλθε ἐπί γῆς καί μέ ταπείνωση πορεύθηκε πρός συνάντηση μέ τόν ἄνθρωπο, ὅπως μαρτυρεῖ καί ἡ σημερινή μεγάλη δεσποτική ἑορτή τῶν Θεοφανείων.
Ο Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός ἔφθασε γιά χάρη μας μέχρι καί τόν σταυρικό θάνατο καί ἀνέστη ἐκ νεκρῶν γιά τήν σωτηρία μας.
Τό ζητούμενο ἄρα ἀπό ἐμᾶς εἶναι ἡ δική μας ἀνταπόκρισή στήν ἀναζήτησή μας ἀπό τόν Θεό, ὥστε νά αξιωθούμε να δούμε να λάμπει στην ζωή μας, η Χάρη και το Φώς Του. Καί τοῦτο μπορεῖ νά ἐπιτευχθεῖ, μόνο μέσα ἀπό τή ζωή τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μας.
Είθε, ἡ Χάρη Του, «ἡ σωτήριος πᾶσιν ἀνθρώποις» νά μᾶς ὁδηγεῖ στον δρόμο της ζωής μας, γιά να πραγματοποιήσουμε τον σκοπό και τον προορισμό μας. Ἀμήν!
Χρόνια Πολλά, φωτεινά καί σωτήρια
Μετά τῆς ἐν Χριστῷ φανέντι πατρικῆς ἀγάπης καί εὐχῶν
Ὁ Ἐπίσκοπός σας
† Ὁ Σάμου καί Ἰκαρίας Εὐσέβιος