«Ἡ μετά θάνατον ζωή» Κυριακή 3 Νοεμβρίου 2024 - Ε΄Λουκᾶ (Λουκ. ιστ΄ 19-31)

Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,

Ὁ ἄνθρωπος δημιουργήθηκε ἐξ ἀρχῆς ἀπό τόν Θεό γιά νά ζεῖ πάντοτε ἐλεύθερος, αὐτεξούσιος καί ὑγιής μέσα στόν Παράδεισο. Καμμία ἀσθένεια νά μήν τόν ταλαιπωρεῖ καί ποτέ νά μήν γνωρίσει τόν θάνατο. Ὁ ἄνθρωπος ὅμως δυστυχῶς διαπραγματεύθηκε μέ τόν διάβολο τά δῶρα αὐτά «τῆς Ἀρχεγόνου Δικαιοσύνης τοῦ Θεοῦ», ὅπως τά ὀνομάζει ἡ Ἐκκλησία μας καί μέ τρόπο πολύ ἐπιπόλαιο τά ἔχασε μαζί μέ τόν Παράδεισο, ὅπως περιγράφεται στό Βιβλίο τῆς Γενέσεως.

Ἐξόριστος πλέον πάνω στή γῆ ὁ ἄνθρωπος, ἀποζητεῖ τήν χάρη τοῦ Θεοῦ γιά νά ἀντισταθμίσει τό βάρος τῆς ἁμαρτίας, πού δέν τόν βαραίνει ἁπλῶς, ἀλλά ἔχει ὡς συνέπεια τήν ἀσθένεια, πού τόν πονάει καί τόν θάνατο, πού ἐν μέρει τόν ἀφανίζει.

Ἐνώπιον μιᾶς ἀσθένειας, ἀγωνιοῦμε, φοβόμαστε καί λαμβάνουμε μέτρα προφύλαξης, μή τυχόν καί κινδυνεύσει ἡ πολύτιμη ὑγεία μας, ὅπως ἰδιαιτέρως συμβαίνει τόν τελευταῖο καιρό. Βέβαια ὑπάρχουν καί περιπτώσεις,  βαρέων καί ἀνιάτων ἀσθενειῶν, ὅπου ὁ ἄνθρωπος δέν ἐπανακτᾶ τήν ὑγεία του μέν, ἀλλά ἔχει τήν δυνατότητα νά ἀξιοποιήσει τόν ὑπόλοιπον χρόνον τῆς ζωῆς του, ὅπως ἀκοῦμε στίς εὐχές τῆς Ἐκκλησίας, γιά νά ζήσει εἰρηνικά καί μέ μετάνοια, ὥστε διά τοῦ βιολογικοῦ θανάτου μεταστεῖ στήν ἄλλη διάσταση ζωῆς, «ἔνθα οὐκ ἔστι πόνος, οὐ λύπη, οὐ στεναγός, ἀλλά ζωή ἀτελεύτητος». Ἔλεγε ὁ γνωστός σέ ὅλους μας Ἅγιος Παϊσιος ὁ Ἁγιορείτης, πώς ἡ ἀσθένεια τοῦ καρκίνου, γέμισε τόν Παράδεισο, ἐννοώντας ἀκριβῶς, πώς ὁ ἄνθρωπος βλέποντας νά ἔρχεται ἡ ὥρα τοῦ σωματικοῦ του θανάτου, ἔχει τήν εὐκαιρία νά προετοιμασθεῖ κατάλληλα, νά ἐξομολογηθεῖ, νά εἰρηνεύσει μέ τούς συνανθρώπους του καί νά μεταλάβει τῶν ἀχράντων Μυστηρίων, ὥστε νά ζεῖ αἰωνίως ἐν Χριστῷ. Καί ὅλα αὐτά σύμφωνα πάντοτε μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ.

Οἱ πιό πολλοί ἀπό ἐμᾶς στό ἄκουσμα καί μόνο τῆς λέξης θάνατος ἀναριγοῦμε, καθώς φέρνουμε στό νοῦ μας τόν βίαιο χωρισμό τῆς ψυχῆς ἀπό τό σῶμα καί ὄχι μόνον αὐτό, ἀλλά κι ἐπειδή ἀγνοοῦμε τή στιμή κατά τήν ὁποία θά πεθάνουμε καί ἀκόμη περισσότερο, ἐπειδή δέν εἴμαστε ἔτοιμοι γιά τό μεγάλο αὐτό καί μόνο βέβαιο ταξίδι τῆς ζωῆς μας. Ἄν καί ἡ Ἐκκλησία πάντοτε φροντίζει νά μᾶς καλλιεργεῖ τή μνήμη τοῦ θανάτου, μόνον λίγοι εὐσεβεῖς Χριστιανοί ἀγωνιοῦν καί γιά τό ἄν θά εἶναι ἔτοιμοι νά ξανοιχτοῦν στήν αἰωνιότητα. Ἄν δηλαδή κατά τήν ὥρα τοῦ θανάτου τους εἶναι εἰρηνευμένοι, ἐξομολογημένοι καί κοινωνημένοι, ὥστε νά ἔχουν καλή ἀπολογία μπροστά στό φοβερό βῆμα τοῦ Χριστοῦ, κατά τήν κρίση τῆς Δευτέρας Παρουσίας καί νά γλιτώσουν ἀπό τίς αἰώνιες συνέπειες τῶν ἁμαρτιῶν τους.

Ὁ θάνατος, σύμφωνα μέ τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Θεολόγο εἶναι ἡ φιλάνθρωπη ἀπάντηση τοῦ Θεοῦ στήν ἁμαρτία τοῦ ἀνθρώπου, ὥστε νά μήν γίνει τό κακό ἀθάνατο πάνω στη γῆ. (Λόγος 38, Εἰς τά ἅγια Θεοφάνια, εἴτουν τά Γενέθλια του Σωτήρος Χριστοῦ, PG 36, 324 D). Δηλαδή πεθαίνοντας ὁ ἄνθρωπος πεθαίνει καί ἡ ἁμαρτία του. Οὔτε ἐκεῖνον πλέον κατατρέχει, ἀλλά οὔτε ἐκεῖνος ταλαιπωρεῖ ἄλλους ἀνθρώπους. Ἀλλά καί τό ὅτι δέν γνωρίζουμε τόν χρόνο τοῦ θανάτου μας, πάλι ἡ φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ τό τακτοποίησε, γιατί ἄν ὁ ἄνθρωπος γνώριζε πότε θά πεθάνει, τίποτε δέν θά τόν συγκρατοῦσε ἀπό τήν κακία καί τήν ἁμαρτία. Ὁ θάνατος ἔρχεται σάν ἕνα χαλινάρι, γιά νά συμμαζεύεται ὁ ἄνθρωπος, ἐνθυμούμενος πώς εἶναι μέν θνητός, ἀλλά μέ ἀθάνατη προοπτική. 

Τοῦτο σημαίνει πώς δέν πρέπει νά ξεχνᾶμε ὅτι, μετά τόν χωρισμό τῆς ψυχῆς ἀπό τό σῶμα, ἡ ζωή συνεχίζεται. Ὁ ἄνθρωπος ἔχει χρονική ἀρχή, ὅταν συλλαμβάνεται στήν κοιλιά τῆς μητέρας του, ἀλλά δέν ἔχει τέλος. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος πεθάνει, τό μέν σῶμα ἐπιστρέφει στή γῆ, στά ἐξ ὧν συνετέθη στοιχεῖα, γι’ αὐτό καί στήν ταφή λέγει ὁ ἱερέας «Τοῦ Κυρίου ἡ γῆ καί τό πλήρωμα αὐτῆς. Γῆ εἶ καί εἰς γῆν ἀπελεύσῃ». 

Ἡ ψυχή ὅμως ὡς ἐγκατεστημένη ἀπό τήν πνοή τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀθάνατη καί συνεχίζει τήν πορεία της. Ἡ ψυχή μετά τόν θάνατο ζεῖ σέ μία ἄλλη διάσταση ζωῆς, πού ὀνομάζεται μέση κατάσταση ψυχῶν, ἐν ἀναμονῇ τῆς Δευτέρας Παρουσίας, ὁπότε θά ἀναστηθοῦν τά νεκρά σώματα τῶν ἀνθρώπων καί θά εἰσέλθουν ξανά σέ αὐτά οἱ ψυχές καί ὡς κανονικοί καί ὁλόκληροι ἄνθρωποι, θά σταθοῦμε ὅλοι ἐνώπιον τοῦ Χριστοῦ, στό κριτήριο τῆς Δευτέρας Παρουσίας Του, γιά νά ἀκούσουμε τήν δίκαιη κρίση Του.

Αὐτό ὅμως, πού δέν πρέπει νά μᾶς διαφεύγει εἶναι ὅτι μετά τόν βιολογικό θάνατο δέν ὑπάρχει μετάνοια, οὔτε δυνατότητα ἀλλαγῆς τῆς κατάστασής μας. Ὅ,τι κάνει ὁ ἄνθρωπος γιά νά προετοιμάσει τήν αἰωνιότητα, αὐτό γίνεται ὅσο καιρό εἶναι μέ σῶμα καί ψυχή. Γιά ὅσο καιρό δηλαδή ζοῦμε πάνω στή γῆ, ἔχουμε χρέος νά προετοιμάσουμε τήν αἰώνια ζωή μας. Στόν κόσμο αὐτό δέν ἐρχόμαστε γιά νά ἀποκτήσουμε χρήματα, κτήματα καί περιουσίες, οὔτε γιά νά κάνουμε ἐπίδειξη δύναμης καί ἐξουσίας ἤ κατάχρηση τῶν χαρισμάτων μας. Κι ἄν ξεφεύγουμε ἤ παρασυρόμαστε ἀπό τόν σκοπό μας, πού εἶναι ἡ αἰώνια ζωή ἐν Χριστῷ, ἡ μετάνοια γίνεται ὁ τρόπος νά ἐπιστρέψουμε καί νά ἀκολουθήσωμε τη ζωή τοῦ Χριστοῦ.

Γι’ αὐτό ἡ Ἐκκλησία κηρύττει συνεχῶς καί ἐναγωνίως γιά τήν ἀποφυγή τῆς ἁμαρτίας, πού μᾶς χωρίζει ἀπό τόν Θεό, προτρέποντας παράλληλα νά πράττουμε τό καλό καί τό ἀγαθό, πού μᾶς ὁμοιώνει μέ τόν Θεό. Κυρίως ὅμως ἡ Ἐκκλησία μᾶς ὁμιλεῖ γιά τήν μετάνοια καί τήν ἐξομολόγηση. Ἡ μετάνοια πάντοτε ἦταν καί εἶναι ἡ κεντρική ἰδέα τοῦ κηρύγματος τῆς Ἐκκλησίας. Μέσα στό μυστήριο τῆς μετανοίας καί ἐξομολογήσεως ὅλοι μας ἔχουμε ὄχι μόνο τήν εὐκαιρία, ἀλλά τό δικαίωμα ἀπό τόν Θεό, νά διορθώνουμε τά λάθη μας, μέ δική μας πρωτοβουλία, νά σβήνουμε τίς ἁμαρτίες μας μέ τήν χάρη Του καί νά λυτρωνόμαστε ἀπό τίς αἰώνιες συνέπειες.

Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,

Ἡ σημερινή παραβολή τοῦ πλουσίου καί τοῦ φτωχοῦ Λαζάρου καταδεικνύει πόσο βαρειά εἶναι αὐτή ἡ ἔκφραση «αἰώνιες συνέπειες»  καί πόσο σπουδαῖο εἶναι γιά ἐμᾶς νά ἔχουμε μνήμη θανάτου, δηλαδή νά ἐνθυμούμαστε, ὅτι κάποια στιγμή, ἄγνωστο πότε, θά πεθάνουμε καί θά τελειώσει αὐτή ἡ ζωή καί μαζί της, θά τελειώσουν καί ὅλες οἱ καταστάσεις πού τήν συνοδεύουν. Τίποτε δέν συνεχίζει πέραν τοῦ τάφου, παρά μόνον ὅ,τι κατήρτισε ὁ ἄνθρωπος μέ τρόπο πνευματικό στή ζωή του καί ὅ,τι μέ τήν χάρη τοῦ Θεοῦ οἰκοδόμησε στήν ψυχή του. Αὐτή ἡ πνευματική οἰκοδομή εἶναι θεμελιωμένη στήν μυστηριακή ζωή τῆς Ἐκκλησίας, μέ ἀκρογωνιαῖο λίθο τήν θεία Κοινωνία καί ἀναγκαῖα προετοιμασία τό νά ζεῖς, ὅπως θέλει ὁ Θεός. Ἐδῶ συντείνει ἡ ἐξομολόγηση καί ἡ ἄφεση ἁμαρτιῶν. Ἄν μείνουμε ἀνεξομολόγητοι καί μακρυά ἀπό τόν Χριστό σ’ αὐτήν τήν ζωή, ἀδιαφορώντας γιά την ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν μας καί τη θεία Κοινωνία τοῦ σώματος καί τοῦ αἷματός Του, τότε δυστυχῶς θά εἴμαστε αἰωνίως μακρυά Του καί θά τιμωρούμαστε αἰωνίως,  ὅπως ὁ δυστυχής, ἀνώνυμος πλούσιος τῆς σημερινῆς παραβολῆς.

Ἄς γνωρίζουμε δέ ὅτι στήν ἀγωνιώδη προσευχή τοῦ ὁσίου Σιλουανοῦ τοῦ Ἀθωνίτου, γιά τό ἄν θά σωθῇ, ἐμφανίσθηκε ὁ Ἴδιος ὁ Κύριος καί τοῦ συνέστησε: «Κράτα τόν νοῦ σου στόν Ἅδη καί μήν ἀπελπίζεσαι.»

Ἄς συντηροῦμε λοιπόν στή μνήμη μας τήν ὥρα τοῦ θανάτου μας καί τί ἀπολογία θά δώσουμε στόν Κύριο,  ὥστε νά συνεγειρόμαστε σέ φιλότιμη προσπάθεια, γιά νά ζοῦμε ὅπως θέλει ὁ Θεός, μέ σκοπό τήν αἰωνιότητά μας ἐν Χριστῷ. Ἀμήν.

Κατηχητικές Συνάξεις Μελέτης τῆς Αγίας Γραφής

Ἀγαπητά μου παιδιά,

Ἡ κατήχηση τῶν πιστῶν, ἀνδρῶν καί γυναικῶν, κατέχει πρωτεύουσα θέση στήν ποιμαντική συνείδηση καί φροντίδα τῆς Ἐκκλησίας μας. Κύριος σκοπός τῆς κατήχησης εἶναι νά γνωρίζουμε ὁλοένα καί περισσότερο τήν Ὀρθόδοξη πίστη καί τή λατρεία τῆς Ὀρθυόδοξης Ἐκκλησίας μας καί ἐνσυνείδητα νά συμμετέχουν σέ αὐτήν. Ἡ γνώση πού προσφέρεται μέσα ἀπό τήν κατήχηση δέν περιορίζεται μόνο στό μυαλό, ἀλλά ἀφορᾶ σέ ὃλη τήν ὓπαρξή μας, καθώς μᾶς παιδαγωγεῖ ἐν Χριστῶ καί μορφώνει τόν Χριστό μέσα μας. Ἡ κατήχηση εἶναι ὁ κόπος τῆς Ἐκκλησίας «μέχρις ὃτου ἡ προσωπικότητα τοῦ Χριστοῦ μορφωθεῖ μέσα μας», ὃπως τονίζει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στήν πρός Γαλάτας Ἐπιστολή του (βλ. Γαλ. δ΄19).

Μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ λοιπόν κι ἐφέτος θά λάβουν χώρα Συνάξεις Μελέτης τῆς Ἁγίας Γραφῆς στό Βαθύ, στό Καρλόβασι, στόν Μαραθόκαμπο, στό Πυθαγόρειο, στή Χώρα,στό Παγώνδα, στόν Ἃγιο Κήρυκο καί στούς Φούρνους, στή διάρκεια τῶν ὁποίων θά ἒχετε τήν εὐκαιρία νά γνωρίσετε εὐρύτερα τήν πίστη καί τή ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας.

Ἡ συμμετοχή μας στίς κατηχητικές αὐτές συνάξεις θά ἀποδείξει, ὃτι ἐνῶ πολλές φορές νομίζουμε ὃτι γνωρίζουμε τήν Ὀρθόδοξη πίστη μας ἢ τά θέματα τῆς πνευματικῆς μας ζωῆς, στήν πραγματικότητα τίς περισσότερες φορές, ἢ τά γνωρίζουμε λανθασμένα ἢ τά ἀγνοοῦμε τελείως, μέ ἀποτέλεσμα νά γινόμαστε θρησκόληπτοι καί νά ἐπιβαρύνουμε τή ζωή μας μέ τύπους ἀνώφελους, χάνοντας τήν οὐσία τῆς ἐν Χριστῶ ζωῆς!

Μέσα λοιπόν ἀπό αὐτήν τήν ἐπικοινωνία μας ἐπισημαίνω ὃτι κέντρο συστηματικῆς καί ἐπιμελημένης κατήχησης δέν μπορεῖ νά θεωρηθεῖ ἂλλο ἀπό τόν Ἱερό Ναό, σᾶς προτρέπω καί σᾶς παρακαλῶ νά ἒρχεσθε στήν κατηχητική Σύναξη, σύμφωνα μέ τό πρόγραμμα, τήν ἡμέρα καί τήν ὣρα, πού θά γίνεται στούς ἀνωτέρω Ἱερούς Ναούς, ὣστε μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ νά συναντιόμαστε κάτω ἀπό τή σκέπη τῆς Ἐκκλησίας μας καί κυρίως νά λαμβάνουμε ἀφορμές, γιά νά πολιτευόμαστε ἀναβαθμισμένοι πνευματικά, παρά τίς διάφορες δοκιμασίες καί νά μάθουμε νά ὑπερνικᾶμε τά ἐμπόδια καί τίς δυσκολίες μέ τήν δύναμη τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἀφοῦ ὃπως τονίζει καί πάλι ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στήν πρός Φιλιππησίους Ἐπιστολή του «τά πάντα μπορῶ καί κατορθώνω μέ τήν δύναμη, πού μοῦ δίδει ὁ Χριστός»(Φιλιπ. δ΄ 13)

Μετ΄εὐχῶν καί ἀγάπης

Ὁ Ἐπίσκοπός σας

+ Ὁ Σάμου καί Ἰκαρίας Εὐσέβιος

4 ΕΤΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΘΛΙΒΕΡΗ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΟΥ ΚΑΤΑΣΤΡΕΠΤΙΚΟΥ ΣΕΙΣΜΟΥ

Ἐρωτηθεις ὁ Σεβασμιώτατος διὰ τὴν θλιβερὴ ἐπέτειο τῶν 4 ἐτων ἀπὸ τὸν καταστρεπτικό σεισμό στὴ Σάμο, εἴπε τά ἐξης:

Τέσσερα χρόνια πέρασαν ἀπὸ τὸν σφοδρότατο καὶ καταστροφικὸ σεισμό τῆς 30ης Ὀκτωβρίου 2020, που ἔπληξε τὸ νησί μας, μὲ θύματα δύο νέα παιδιὰ καὶ ἀνυπολόγιστες ὑλικὲς καταστροφὲς σὲ κτίρια καὶ κυρίως σὲ 98 τραυματισμένους Ἱεροὺς Ναοὺς καὶ 4 Μοναστήρια.

Θλιβερὸς ἀπολογισμὸς μὲ φοβερὲς ὑλικὲς καὶ ψυχολογικὲς συνέπειες γιὰ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τὴν ἱεραποστολικὴ, λειτουργικὴ, λατρευτικὴ καὶ πνευματικὴ ζωή τους. Φοβερὴ ἐμπειρία. «Δειλία θανάτου ἐμπίπτει» στὴ ψυχή.

Εἶναι γνωστὸ σὲ ὅλους, ἀλλὰ καὶ θλιβερό, ὅτι ἀκόμα, μετὰ ἀπὸ 4 χρόνια, οἱ Ἱεροὶ Ναοί μας βρίσκονται ἐκτὸς λειτουργικῆς καὶ λατρευτικῆς ζωῆς. Ἔγιναν ὑποστηλώσεις σὲ μερικούς, μετὰ τὴν ὑπογραφὴ προγραμματικῶν συμβάσεων μὲ τήν Περιφέρεια Βορείου Αἰγαίου, τούς Δήμους Ἀνατολικῆς καί Δυτικῆς Σάμου, τήν Γενική Γραμματεῖα Νησιωτικῆς Πολιτικῆς καί κυρίως μέ τό Ὑπουργεῖο Πολιτισμοῦ. Ἀναθέσεις καὶ ἐκπονήσεις μελετῶν βρίσκονται σὲ πλήρη ἐξέλιξη ἀναμένοντες καί χρηματοδοτήσεις.

Εἶναι ἀλήθεια ὃτι ὁ φυσικὸς σεισμός μας ἐπηρέασε. Ὅμως στὴν ἐπιφάνεια ἦρθε ἐντονότερος προβληματισμός μας, οἱ πνευματικοί σεισμοί τῆς καθημερινότητας ποὺ θανατώνουν αἰώνιες ψυχὲς «περί ὦν Χριστός ἀπέθανε», γκρεμίζουν πνευματικά οἰκοδομήματα, ἰσοπεδώνουν ἀξίες, οἰκογένεια, σχολεῖο, νεολαία, τελικὰ ὄχι μόνο τὴν ἴδια τήν κοινωνία, ἀλλὰ καὶ τὸ μέλλον της. Δὲν ἀπογοητευόμεθα. Οἱ πνευματικοί σεισμοὶ ἀπελευθερώνουν γκρεμίζοντας ἀποκαλύπτουν πνευματικὸ οὐρανό, ἀνακαινίζουν καὶ ἀνανεώνουν. Σεισμοὶ ποὺ ἐπιτελεῖ ἡ Θεία Χάρις στὸ μυστήριο τῆς μετάνοιας καὶ ἐξομολόγησης χωρὶς φωνὲς καὶ βουητά, εἶναι οἱ σεισμοί τῆς ἀπελευθέρωσης ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ποὺ καὶ οἱ ἀγγελοι χαίρονται “ἐπὶ ἐνί ἁμαρτωλῷ μετανοούντι”.

Νὰ μᾶς διαφυλάττει ὁ Θεός. Ἀνθρωπίνως ἀγωνιζόμεθα. Τό ἒργο τῆς ἀνορθώσεως καί τῆς ἀποκαταστάσεως τῶν ζημιῶν δύσκολο.

Ἐλπίζουμε καὶ προσδοκοῦμε εὐχόμενοι νά ἀξιωθοῦμε νά δοῦμε καί πάλιν τούς Ἱερούς Ναούς καί τά Μοναστήρια μας στήν προτέρα ὡραιότητά τους. “Ἐπίρρριψον ἐπί Κύριον τήν μέριμνάν σου”. (Ψαλμ. ΝΔ΄, 23)