ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΩΝ ΘΕΙΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ ΚΑΙ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙΩΝ Μ. ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ ΚΑΙ ΠΑΣΧΑ 2025

Συντάχθηκε στις 11 Απριλίου 2025.

Εκτύπωση Email

Δ΄ Κυριακή τῶν Νηστειῶν, 30 Μαρτίου 2025 † Ὁσίου Ἰωάννου Σιναΐτου, Συγγραφέως τῆς Κλίμακος (Μάρκ. η΄ 34 – θ΄ 1)

Συντάχθηκε στις 26 Μαρτίου 2025.

«Ἡ σκάλα τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας»

Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,

Καθώς περάσαμε ἤδη τό μέσον τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας σήμερα ἐπιχειρεῖ, νά μᾶς ὠθήσει σέ ἕνα πιό φιλότιμο πνευματικό ἀγῶνα, πού θά διακρίνεται ἀπό τήν πίστη μας στόν Χριστό καί θά χαρακτηρίζεται ἀπό τήν ἄσκηση τῆς προσευχῆς καί τῆς νηστείας.

Μέσα ἀπό τό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα, φέρει ἐνώπιόν μας τό δράμα ἑνός πατέρα, ὁ ὁποῖος μετά ἀπό ἀπεγνωσμένες προσπάθειες γιά τήν θεραπεία τοῦ σεληνιαζομένου υἱοῦ του, προστρέχει πλέον στόν Χριστό καί λαμβάνει τήν προσδοκώμενη θεραπεία. Ἔτσι ἐπαληθεύεται πλήρως κι ὁ λόγος τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, ὅπως σήμερα τόν ἀκούσαμε ἀπό τήν πρός Ἑβραίους ἐπιστολή του, ὅτι «ἔχουμε τήν ἐλπίδα μας ὡς ἄγκυρα στηριγμένη μέ ἀσφάλεια πάνω στόν Χριστό». Γι’ αὐτό καί μᾶς συγκινεῖ ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο ὁ πατέρας προσεγγίζει τόν Χριστό καί ἀναγνωρίζοντας τήν ἐλλιπῆ πίστη του, ζητεῖ τήν βοήθειά Του. Ὁ Κύριος φροντίζει νά μᾶς διαβεβαιώσει, πώς ἡ δύναμη τοῦ διαβόλου καταστέλλεται μόνο, ὅταν τήν γενναία πίστη μας συνοδεύουν ἀπαραιτήτως ἡ προσευχή καί ἡ νηστεία.

Γιά τόν λόγο αὐτό συνδυάζεται καί ὁ ἑορτασμός τῆς μνήμης τοῦ Ὁσίου Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου, τοῦ ὁποίου σήμερα κατ’ ἀγαθή συγκυρία ἑορτάζεται καί ἡ ἐτησία μνήμη του.

Ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Σιναϊτης ἔζησε τόν ἕκτο μέ ἕβδομο αἰῶνα μ.Χ. στό Ὄρος Σινᾶ καί ἔγινε ἰδιαιτέρως γνωστός γιά τήν συγγραφή τοῦ βιβλίου «ΚΛΙΜΑΞ», τό ὁποῖο συνέγραψε κατόπιν προτροπῆς τοῦ ἐπισκόπου Ραϊθοῦς Ἰωάννου. Ὅπως καί ἡ ὀνομασία του μαρτυρεῖ, πρόκειται γιά μία κλίμακα μιά σκάλα δηλαδή, μέ σκοπό τήν βαθμηδόν πνευματική προκοπή τῶν Μοναχῶν καί Ἀσκητῶν, ἀλλά κατ’ ἐπέκτασιν καί τῶν ἐν κόσμῳ ἀγωνιζομένων Χριστιανῶν, πού μποροῦν νά ὠφεληθοῦν «ἀνεβαίνοντάς» την.

Ἡ «ΚΛΙΜΑΞ» περιλαμβάνει 33 κεφάλαια, ὅσα καί τά χρόνια τοῦ Χριστοῦ. Κάθε κεφάλαιο εἶναι καί ἕνας πολύτιμος λόγος γιά κάποια ἀρετή, ἤ γιά κάποια κακία. Ὁ ἴδιος ὁ συγγραφέας μᾶς λέει, ὅτι οἱ ἀρετές μοιάζουν μέ τήν σκάλα πού εἶδε ὁ Ἰακώβ καί ἔφθανε στόν οὐρανό, ἐνῶ οἱ κακίες μοιάζουν μέ ἁλυσίδες, πού δένουν τόν ἄνθρωπο καί τόν ὁδηγοῦν στήν κόλαση, ἄν βέβαια δέν ὑπάρξει μετάνοια.

Ἔτσι λοιπόν, οἱ ἀρετές πού περιγράφονται στήν «Κλίμακα» παρουσιάζονται σάν σκαλοπάτια, πού ὁδηγοῦν στή Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν, ὄχι μόνο τούς Μοναχούς, ἀλλά καί κάθε ἄλλη ψυχή, πού ἔχει πνευματικά ἐνδιαφέροντα καί μελετᾶ τήν «Κλίμακα» καί ἐνεργοποιεῖ τίς ἀρετές αὐτές. Ἡ ΚΛΙΜΑΚΑ ἑρμηνεύει συνοπτικά, ἁπλά καί παραστατικά τόν τρόπο τῆς κατά Χριστόν ζωῆς, γι’ αὐτό ἀποτελεῖ γιά ὅλους μας ἕνα ἄριστο ἀνάγνωσμα γιά τήν περίοδο τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς.

Στα πλαίσια αὐτοῦ τοῦ συντόμου κηρύγματος ἄς δοῦμε λίγο, τί μᾶς συμβουλεύει ὁ Ὅσιος Ἰωάννης γιά τήν μνησικακία καί τήν κατάκριση, δύο ἀπό τί πλέον ἐμπαθεῖς καταστάσεις, πού δυστυχῶς παρασιτοῦν πολύ μεταξύ τῶν Χριστιανῶν:

Ἡ μνησικακία, λέει ὁ Ὅσιος Ἰωάννης, ντροπιάζει τήν προσευχή «Πάτερ ἡμῶν…», τήν ὁποία μᾶς δίδαξε ὁ Χριστός. Ἡ ντροπή ἔγκειται στο ὅτι ἀναφερόμαστε προς τόν Θεόν, παρακαλώντας: «και ἄφες ἡμῖν τα ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καί ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν…» δηλαδή συγχώρησε τίς ἁμαρτίες μας, ὅπως κι ἐμεῖς συγχωροῦμε αὐτούς πού μᾶς ἔβλαψαν, καθ’ ἥν στιγμήν ἐμεῖς οὔτε τούς ἄλλους συγχωροῦμε, οὔτε λησμονοῦμε τό κακό, πού μᾶς ἔχουν κάνει. Ὁ ἄνθρωπος, πού διατηρεῖ μνησικακία καί δέν συγχωρεῖ ἐνθυμούμενος τό κακό πού τοῦ ἔκαναν, ὁμοιάζει μέ ἐκεῖνον, ὁ ὁποῖος διατηρεῖ μέσα του ἕνα φίδι, πού περιφέρει στήν ψυχή του τό θανατηφόρο δηλητήριο. Ἄν θέλει νά θεραπευτεῖ καί νά βάλει τέλος στήν μνησικακία, τότε πρέπει νά φέρει στό μυαλό του τά ἄχραντα πάθη τοῦ Χριστοῦ, ὥστε νά ντραπεῖ μέ τήν ὑπερβολική ἀνεξικακία τοῦ Κυρίου πρός τούς σταυρωτές Του καί νά προβεῖ στή συγχώρηση τῶν ἀνθρώπων, πού τόν ἔβλαψαν. Ἡ ἀμνησικακία τέλος εἶναι ἀπόδειξη τῆς γνήσια μετάνοιας. Ἐκεῖνος πού διατηρεῖ τήν ἔχθρα στήν καρδιά του καί νομίζει, πώς ἔχει μετάνοια καί πώς πορεύεται καλά στή ζωή του, μοιάζει μέ αὐτόν πού τοῦ φαίνεται στόν ὕπνο του ὅτι τρέχει! 

Ὡς πρός τήν κατάκριση καί τήν καταλαλιά (τό κουτσομπολιό δηλαδή) ὁ Ὅσιος Σιναϊτης γράφει: «Ἄκουσα μερικούς νά καταλαλοῦν καί τούς ἐπέπληξα. Καί γιά νά δικαιολογηθοῦν οἱ ἐργάτες αὐτοί τοῦ κακοῦ μου ἀπάντησαν, ὅτι τό ἔκαναν ἀπό ἀγάπη καί ἐνδιαφέρον πρός αὐτόν πού κατέκριναν. Ἐγώ τότε τούς εἶπα, νά τήν ἀφήσουν αὐτοῦ του εἴδους τήν ἀγάπη, γιά νά μή διαψευσθεῖ ὁ Προφητάναξ Δαβίδ, πού εἶπε στόν 100ό ψαλμό: «Τόν καταλαλοῦντα λάθρα τόν πλησίον αὐτοῦ, τοῦτον ἐξεδίωκον» (Ψάλμ. Ρ 5), (δηλαδή ἔδιωχνα ἀπό κοντά μου αὐτόν πού κατέκρινε τόν πλησίον του ἐνῶ ἐκεῖνος ἀπουσίαζε).

Ἐάν ἰσχυρίζεσαι ὅτι ἀγαπᾶς τόν ἄλλον, νά προσεύχεσαι μυστικά γι’ αὐτόν καί νά μή τόν κακολογεῖς. Διότι μόνο αὐτός ὁ τρόπος τῆς ἀγάπης εἶναι εὐπρόσδεκτος ἀπό τόν Κύριον.

Ἐπί πλέον ἄς μή λησμονεῖς καί τοῦτο, καί ἔτσι ὁπωσδήποτε θά συνέλθεις καί θά παύσεις νά κρίνεις αὐτόν πού ἔσφαλε: Ὁ Ἰούδας ἀνῆκε στήν χορεία τῶν μαθητῶν, ἐνῶ ὁ ληστής στήν χορεία τῶν φονέων. Καί εἶναι ἄξιο θαυμασμοῦ, πώς μέσα σέ μία στιγμή ὁ ἕνας πῆρε τή θέση τοῦ ἄλλου!

…Εἶδα ἄνθρωπο πού φανερά ἁμάρτησε, ἀλλά μυστικά μετανόησε. Καί αὐτόν πού ἐγώ τόν κατέκρινα ὡς ἀνήθικο, ὁ Θεός τόν θεωροῦσε ἁγνό, διότι μέ τή μετάνοιά του Τόν εἶχε πλήρως ἐξευμενίσει…Αὐτόν πού σου κατακρίνει τόν πλησίον, ποτέ μή τόν σεβασθεῖς, ἀλλά μᾶλλον νά τοῦ εἰπεῖς: «Σταμάτησε, ἀδερφέ. Ἐγώ καθημερινῶς σφάλλω σέ χειρότερα, καί πῶς μπορῶ νά κατακρίνω τόν ἄλλον»; Ἔτσι θά ἔχεις δυό ὠφέλειες μέ ἕνα φάρμακο θά θεραπεύσεις καί τόν ἑαυτό σου καί τόν πλησίον…Μία ὁδός, καί μάλιστα ἀπό τίς σύντομες, πού ὁδηγοῦν στήν ἄφεση τῶν πταισμάτων εἶναι το νά μή κρίνουμε, ἔφ΄ ὅσον εἶναι ἀληθινός ὁ λόγος τοῦ Κυρίου «μή κρίνετε, καί οὐ μή κριθῆτε» (Λουκ. στ΄ 37). Ὅπως δέν συμβιβάζεται ἡ φωτιά μέ τό νερό, ἔτσι καί ἡ κατάκρισις μέ ἐκεῖνον πού ἀγαπᾶ τήν μετάνοια.»

Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,

Δὲν εἶναι δύσκολο νὰ κάνουμε πράξη ὅσα μᾶς συμβουλεύει ὁ Ὅσιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος. Χρειάζεται διάθεση γιά ἐργασία πνευματική, τήν ὁποία ὀνομάζουμε ἄσκηση. Ἡ σημερινή Κυριακή ὑπογραμμίζει τό ἀσκητικό βίωμα καί ἰδεῶδες της Μεγάλης Σαρακοστῆς. Ἐξάλλου ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας εἶναι κατά βᾶσιν ἀσκητική καί ἡ πίστη μας μέσα ἀπό τήν ἄσκηση φαίνεται. Ὅσο περισσότερο πιστεύεις, τόσο πιο πολύ ἀσκεῖσαι!

Ἄς ἐφοδιασθοῦμε μέ ταπεινή προσευχή, δυνατή πίστη καί ἀπαραίτητη προσευχή, κατ’ ἰδίαν καί ἀπό κοινοῦ στή θεία Λατρεία. Μέ συνοδό τήν μετάνοια καί τήν ἐλπίδα στόν Θεό, θά ἀγωνισθοῦμε ἀποτελεσματικά γιά τή σωτηρία μας. Αὐτήν τὴν πνευματική σκάλα τὴν ἀνεβαίνουμε ὁ καθένας μόνος του, ἀλλά καί ὅλοι μαζί. Δέν χρειάζεται νά προσπεράσουμε κάποιον. Ἐπιβάλλεται ὅμως νά βοηθοῦμε τούς ἀδυνάτους. Τό βραβεῖο εἶναι γιά ὅλους. Ἀγωνιζόμαστε μόνον κατά τοῦ ἁμαρτωλοῦ μας ἑαυτοῦ, κατὰ τῶν παθῶν μας καί τῶν δαιμόνων, οἱ ὁποῖοι ἀγωνίζονται νά μᾶς ρίξουν ἀπό αὐτήν τήν οὐρανόδρομη σκάλα γιά νά ἀπογοητευθοῦμε καί νά σταματήσουμε τόν ἀγῶνα μας!

Μακάρι μέ τίς εὐχές καί τίς πρεσβεῖες τοῦ ὁσίου Ἰωάννη τοῦ Σιναΐτη νά ἀνέλθουμε τίς πνευματικές βαθμίδες τῶν ἀρετῶν καί μέ τήν χάρη τοῦ μυστηρίου τῆς ἐξομολογήσεως νά διορθώσουμε τίς ἀτέλειές μας, γιά νά κερδίσουμε ὅλοι «τὸ βραβεῖον τῆς ἄνω κλήσεως τοῦ Θεοῦ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ» (Φιλ. γ΄ 14). Ἀμήν.

Εκτύπωση Email

ΠΡΟΣΚΛΗΣΙΣ

Συντάχθηκε στις 20 Μαρτίου 2025.

Ἡ Ἱερά Μητρόπολις Σάμου, Ἰκαρίας καί Κορσεῶν προσκαλεῖ ὅλους τούς Σαμίους, Ἰκαρίους καί Φουρνιῶτες Ἀθηνῶν καί Πειραιᾶ, στήν Ἱερά Ἀκολουθία τῶν Δ΄ Χαιρετισμῶν τῆς Θεοτόκου, πού θά τελεσθεῖ τήν Παρασκευή 28 Μαρτίου 2025 καί ὥρα  19.00 μ.μ. στό Παρεκκλήσιο τῶν Ἁγίων Μεθοδίου καί Κυρίλλου, κάτωθεν τοῦ Ἱεροῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ Ἁγίας Τριάδος Πειραιῶς.

Στήν Ἀκολουθία θά χοροστατήσει καί θά ὁμιλήσει ὁ Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας κ.κ. Εὐσέβιος. Θά συμμετάσχουν Σάμιοι Κληρικοί καί θά ψάλουν Σάμιοι Ἱεροψάλτες.

Ἡ παρουσία ὅλων τῶν συμπατριωτῶν μας στήν λατρευτική αὐτή ἐκδήλωση θά μᾶς χαροποιήσει.

Εκτύπωση Email

Γ΄ Κυριακή τῶν Νηστειῶν, † Σταυροπροσκυνήσεως (Μάρκ. η΄ 34 – θ΄ 1), 23 Μαρτίου 2025

Συντάχθηκε στις 19 Μαρτίου 2025.

«Ἡ θέση μας κάτω ἀπό τόν Σταυρό τοῦ Χριστοῦ»

Ἀγαπητοί Ἀδελφοί,

«Παράδεισος ἄλλος ἐγνώσθη, ἡ Ἐκκλησία ὡς πρίν, ξύλον ἔχουσα ζωηφόρον, τὸν Σταυρόν σου Κύριε, ἐξ οὗ διὰ προσψαύσεως, ἀθανασίας μετέχομεν.» (δ΄ τροπ. ε΄ὠδῆς).

Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ὡς το μυστικό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, εἶναι ὁ νέος Παράδεισος στό κέντρο τοῦ ὁποίου, ὅπως λέει τό παρόν τροπάριο, ὑψώνεται τό δένδρο τῆς ζωῆς, δηλαδή ὁ Τίμιος καί Ζωοποιός Σταυρός. Κι ἐμεῖς γευόμαστε τούς καρπούς του, δηλαδή τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ καί γινόμαστε ἀθάνατοι. 

Ὁ Τίμιος Σταυρός εἶναι ἕνα μυστήριο! Ἀσύλληπτο γιά τόν ἀνθρώπινο νοῦ, τό ὁποῖον ἀποκαλύπτεται λίγο-λίγο σ’ ἐκεῖνον, πού ζητεῖ νά ἐμβαθύνει καί νά τό βιώσει. Ταυτόχρονα ἀποκαλύπτει στόν ἄνθρωπο τό μυστήριο τῆς πίστης καί τῆς ἀληθινῆς ζωῆς, ὡς ἕνα πολύτιμο, ἀλλά ἀγνοημένο δυστυχῶς θησαυρό. Καί καθώς εἶναι ἀδύνατο νά περιγράψεις τόν ἄκτιστο καί ἀπερινόητο Θεό μέ λέξεις κτιστές κι ἀνθρώπινες, ἔτσι καί τό μυστήριο τοῦ Σταυροῦ, ἀφοῦ εἶναι ἄρρηκτα συνδεδεμένο μέ τόν Χριστό, τό ἀντιλαμβάνεσαι μόνο, ὅταν βιώσεις τήν ἐμπειρία καί λάβεις τήν χάρη.

Ὁ Χριστός πάνω στόν Σταυρό, πόνεσε τόσο πολύ, ὅσο κανείς ποτέ δέν πόνεσε, οὔτε θά πονέσει σέ αὐτόν τόν κόσμο. Γι’ αὐτό δέν εἶναι σωστό, ὅταν ταλαιπωρηθοῦμε λίγο, νά λέμε: «Πέρασα τοῦ Χριστοῦ τά πάθη»! Καί τοῦτο διότι ὁ Χριστός πάνω στόν Σταυρό, προσέλαβε συμπυκνωμένο τόν ἀνθρώπινο πόνο ὅλων τῶν γεννεῶν, πρίν καί μετά τήν ἔλευσή Του καί μέχρι τήν Δεύτερη καί ἔνδοξη παρουσία Του.  Γι’ αὐτό λοιπόν ὁ Τίμιος Σταυρός εἶναι τό μέγα καί ἱερό Κειμήλιο τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ. Δέν εἶναι πιά ἀντικείμενο ἤ ὄργανο θανατικῆς καταδίκης, ἀλλά ἐνθύμηση τῆς θυσίας τοῦ Χριστοῦ γιά τή σωτηρία μας καί ἀντίδοτο στόν πόνο καί τίς θλίψεις τῆς ζωῆς. Ταυτίζεται μέ τόν Χριστό καί καθώς ἔλαβε ζωή ἀπό τό τίμιο Αἷμα Του, τό ὁποῖο ἔρρευσε πάνω του, ὅταν Τόν προσκυνοῦμε Τον χαιρετίζουμε, λέγοντας: «Χαίροις ὁ ζωηφόρος Σταυρός», «Χαῖρε Ξῦλον μακάριον» καί Τον παρακαλοῦμε: «Σταυρέ τοῦ Χριστοῦ σῶσον ἡμᾶς τῇ δυνάμει Σου», «...μή ἐγκαταλίπῃς ἡμᾶς τούς ἁμαρτωλούς»!

Ἐμεῖς, οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί, μάθαμε νά ζοῦμε κάτω ἀπό τήν προστασία καί τήν χάρη τοῦ Τιμίου καί Ζωοποιοῦ Σταυροῦ. Μάθαμε, πώς ὁ Τίμιος Σταυρός εἶναι ὁ φύλακας τῆς Οἰκουμένης καί ὁ δικός μας. Μάθαμε, πώς εἶναι ἡ ὡραιότητα τῆς Ἐκκλησίας, ὁ κραταιός προστάτης τῶν Ὀρθοδόξων ἡγετῶν μας, ἡ δόξα τῶν Ἀγγέλων καί τό ἀγιάτρευτο τραῦμα τῶν δαιμόνων. Μάθαμε, πώς ἔχουμε τόν Σταυρό, ὅπλο κατά τοῦ διαβόλου καί ὡς ἐκ τούτου τόν διάβολο λογαριάζουμε ὡς τόν μόνο ἐχθρό μας καί τόν πόλεμο ἐναντίον Του ὡς τόν μόνο πόλεμο, πού μᾶς ἐπιτρέπεται!

Ὅλα αὐτά ὅμως γιά νά ἀπηχοῦν στήν πραγματικότητα τῆς ζωῆς μας, πρέπει ὄχι μόνο νά πιστεύουμε στόν Χριστό καί νά ἐπικαλούμαστε τήν χάρη τοῦ Τιμίου καί ζωοποιοῦ Σταυροῦ, ἀλλά καί νά ζοῦμε σύμφωνα μέ αὐτή τήν πίστη. Εἶναι αὐτό πού ἀκούσαμε σήμερα νά τονίζει ὁ Κύριός μας στό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα, πώς ἄν ποθοῦμε τή σωτηρία μας δέν ἔχουμε, παρά νά σηκώσουμε τόν σταυρό Του καί νά Τόν ἀκολουθήσωμε. Πῶς ὅμως;

 -Ὅταν ὁ κόσμος παρασυρμένος ἀπό τόν διάβολο ἀπολυτοποιεῖ τά ὑλικά ἀγαθά, τά χρήματα καί τίς σαρκικές ἀπολαύσεις, τότε ὁ πιστός Χριστιανός ὀφείλει αἴροντας τόν σταυρό τοῦ Χριστοῦ νά ἀναδεικνύει μέ τόν τρόπο τῆς ζωῆς του τήν προτεραιότητα τοῦ ἔνθεου βίου, πού ἐπιτυγχάνεται μέ τήν τήρηση τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ καί τήν βίωση τῆς ἐμπειρίας τῆς θείας Λατρείας, μέ κέντρο τήν ἕνωση μέ τόν Χριστό, ὡς πρωταρχικοῦ σκοποῦ τῆς ζωῆς μας.

  -Ὅταν ὁ κόσμος ζεῖ μέ χλιαρή πίστη καί μέ ἄνευρη πνευματικότητα, ὅπου ὁ καθένας πράττει κατά τό θρησκευτικό του δοκοῦν, ὁ ἀνακαινισμένος ἐν Χριστῷ ἄνθρωπος ὀφείλει νά πειθαρχεῖ μέ ταπεινό φρόνημα, στά κελεύσματα τῆς Ἐκκλησίας, ἀποδεχόμενος σάν ἄλλος Ἰώβ ὅ,τι ἡ θεϊκή Πρόνοια ἐπιτρέπει σ’αὐτόν, εἴτε ἀσθένεια, εἴτε πτωχεία, εἴτε οἰκογενειακή ἀκαταστασία, πού ἐπιφέρει θλίψη καί στενοχωρία, βέβαιος ὅμως ὅτι ὁ Θεός βλέπει τόν πνευματικό του ἀγῶνα καί τόν σκεπάζει μέ τήν χάρη Του. Ἀκόμη δέ καί πῶς ὅ,τι ἐπιτρέπει εἶναι γιά τό καλό του, ἐνῶ ἴσως τόν γλιτώνει κι ἀπό κάτι χειρότερο γιά νά τόν ὁδηγήσει μέσα ἀπό μιά σταυρική ζωή στήν ἀνάσταση τῆς σωτηρίας του.

-Ὅταν πολλές φορές ἡ συκοφαντική δυσφήμιση καί τά κακεντρεχῆ σχόλια κεντοῦν τά σωθικά του ἀγωνιζόμενου Χριστιανοῦ καί χωρίς λόγο καί αἰτία τόν πικραίνουν, τότε ἐκεῖνος ὀφείλει νά θυμηθεῖ τήν πονεμένη ἱκεσία τοῦ προφητάνακτα Δαβίδ «λύτρωσαί με ἀπό συκοφαντίας ἀνθρώπων καί φυλάξω τάς ἐντολάς σου» (Ψαλμ. ρια΄135). Καί μετά νά ἀρκεσθεῖ στή παντοδυναμία τοῦ Χριστοῦ, λέγοντας μέ τόν Ἀπόστολο Παῦλο: «πάντα ἰσχύῳ ἐν τῷ ἐνδυναμοῦντι μέ Χριστῷ» (Φιλιπ. δ, 13), ὁμολογώντας ἔτσι τήν πίστη του στόν Σωτῆρα καί Κύριό Του.

-Ὅταν ο κόσμος ἀδιαφορεῖ γιά τήν ἐκκλησιαστική ἐν Χριστῷ ζωή καί εἰρωνεύεται τήν νηστεία, τήν προσευχή, τήν ἐξομολόγηση, τήν συχνή θεία Κοινωνία, καί ἐν συνόλῳ ὅσους προαπαθοῦν νά ζοῦν κατά Θεόν, τότε ὁ Χριστιανός ὀφείλει νά θυμᾶται, ὅτι ὁ Χριστός μακαρίζει ἐκείνους πού τούς ἐνέπαιξαν,  τούς ὕβρισαν καί τούς ἀπέρριψαν μέ ἀπρεπεῖς κουβέντες, ἐπειδή πιστεύουν σ’ Αὐτόν καί ζοῦν κατά τό θεϊκό Του θέλημα. (βλ. Ματθ. ε 11)  

Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,

Τό βράδυ τῆς Μεγάλης  Πέμπτης θά ἀκούσουμε, πῶς κάτω ἀπό τό Σταυρό τοῦ Κυρίου, στέκονταν πολλοί καί διάφοροι. Ὅλοι τους εἶχαν μιά ἰδιαίτερη σχέση μαζί του. Ἦταν ἐκεῖ οἱ φανατικοί ἀντίπαλοί του, Φαρισαῖοι καί ὄχλος, πού ζήτησαν τή σταύρωσή Του καί οἱ στρατιῶτες, πού τόν ἐσταύρωσαν. Ἦταν ἐκεῖ οἱ δυό ληστές, ὁ εὐγνώμων καί ὁ ἀγνώμων. Ἦταν ἐκεῖ «παραπορευόμενοι», περαστικοί. Ἦταν ἐκεῖ σιωπηλοί ἡ Μητέρα Του, ὁ ἀγαπημένος Του Μαθητής ὁ Ἰωάννης καί μερικές γυναῖκες, γιά νά συντρέξουν ἀνθρωπίνως τήν Παναγία στόν πόνο της. Οἱ ἄλλοι Μαθητές Του ἔλειπαν, κρυμμένοι «διά τόν φόβον τῶν Ἰουδαίων», ἐκφοβισμένοι ἀπό κάποιες φωνές ἀνώνυμες, ὑποταγμένες δουλικά στόν κόσμο (βλ. Ματθ. κστ΄). Ἔλειπε κι ὁ Ἰούδας, πού ἀπαγχονιζόταν ἀπελπισμένος!

Ἄς πάρουμε σήμερα μιά ἀπόφαση καί γιά τή δική μας θέση κάτω ἀπό τόν Σταυρό τοῦ Χριστοῦ, μακρυά ἀπό τήν ἀπελπισία, πού τεχνηέντως διαμορφώνει ὁ διάβολος γιά νά μᾶς ὁδηγήσει στήν ἀπώλεια. Καθώς εἶναι ἀδύνατο νά προσεγγίσουμε στό μέγιστο ὕψος τῆς ἀρετῆς τῆς Παναγίας μας, ἄς ζηλέψουμε τήν θέση τοῦ Ἰωάννου, τοῦ ἠγαπημένου Μαθητοῦ. Γιατί; Ἐπειδή ἐκεῖνος μόνος ζεῖ ἀπό κοντά τόν Σταυρό καί τό πάθος τοῦ Κυρίου. Σιωπᾶ, παρά τό ὅτι πονᾶ. Στηρίζει παράλληλα τήν πονεμένη Μητέρα καί στό πρόσωπό Της ὅλη τήν Ἐκκλησία. Δέν κατακρίνει καί δέν διαμαρτύρεται, ἐπειδή πιστεύει στήν Ἀνάσταση τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ. Ἄς προσπαθήσουμε γι’ αὐτήν τήν θέση. Ἄν ὅμως δέν καταφέρουμε οὔτε κι ἐκεῖ νά σταθοῦμε, ἄς βρεθοῦμε τουλάχιστον ἀνάμεσα στόν εὐγνώμονα Ληστή καί στόν Λογγῖνο τόν ἑκατόνταρχο. Ἄς σταθοῦμε ἐπιτέλους μεταξύ τοῦ: «Μνήσθητί μου Κύριε ἐν τῇ Βασιλείᾳ Σου» καί τοῦ: «Ἀληθῶς Θεοῦ υἱός ἦν οὗτος». Ἔτσι θά διασώσουμε τήν ἐλευθερία καί τήν ἀξιοπρέπεια τῆς ζωή μας καί ἐντέλει θά ἐπιτύχουμε τῆς σωτηρίας μας!  Ἀμήν.

Εκτύπωση Email

Κυριακή Β΄ Νηστειῶν 16 Μαρτίου 2025 - (Μαρκ. β΄ 1-12)

Συντάχθηκε στις 11 Μαρτίου 2025.

«Οἱ τέσσερις φίλοι μας» - † Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ 

Ἀγαπητοί Ἀδελφοί,

Ἡ σημερινή Κυριακή, εἶναι προέκταση τῆς προηγούμενης Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας καί ἀφορᾶ στή συνέχιση τοῦ θριάμβου τῆς Ὀρθόδοξης πίστης καί ζωῆς, μέ κέντρο τήν πολύτιμη προσφορά τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, ὁ ὁποῖος ἀρχικά ὡς ἀσκητής καί μοναχός στό Ἅγιον Ὄρος, καί μετέπειτα  Ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης διέπρεψε ὡς μεγάλος δογματικός διδάσκαλος τῆς Ἐκκλησίας μας. Σήμερα θυμόμαστε τούς ἀγῶνες καί τήν μεγάλη του συμβολή στήν κατάπαυση τῶν λεγόμενων ἡσυχαστικῶν ἐρίδων, πού παρουσιάστηκαν τόν ιδ΄ αἰῶνα στήν ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας. Τήν ἐποχή ἐκείνη δυστυχῶς, οἱ θεολόγοι τῆς λεγομένης Ρωμαιοκαθολικῆς Ἐκκλησίας, ἀμφισβήτησαν τήν δυνατότητα πού ἔχουμε ὡς χριστιανοί, νά ἐρχόμαστε σέ κοινωνία μέ τόν Θεό. Σέ συνέχεια τῶν αἱρετικῶν τῶν προηγούμενων αἰώνων ἐπιχείρισαν νά ἐμφανίσουν τήν λατρευτική ζωή τῆς Ἐκκλησίας καί τήν προσωπική πνευματική ζωή τῶν πιστῶν, περισσότερο ὡς μιά λογική διεργασία, παρά ὡς μιά ἐμπειρία, τήν ὁποία διαχειρίζεται ὁ πιστός ἀξιοποιώντας τήν χάρη καί τήν δύναμη τοῦ Θεοῦ.

Σύμφωνα μέ τήν Ὀρθόδοξη δογματική διδασκαλία, ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀπρόσιτη γιά τόν ἄνθρωπο, ἀλλά ὁ ἄνθρωπος μετέχει στίς ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ. Μᾶς τό λέει πολύ καθαρά ὁ Μέγας Βασίλειος: «ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ, διά τόν ἄνθρωπον εἶναι παντελῶς ἀπερινόητος καί ἄρρητος, ὅμως αἱ ἐνέργειαι αὐτοῦ πρός ἡμᾶς καταβαίνουσι». Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, στηριζόμενος στήν διδασκαλία τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί τῶν πρό αὐτοῦ Ἁγίων Πατέρων, κάνει διάκριση μεταξύ τῆς οὐσίας τοῦ Θεοῦ καί τῶν ἐνεργειῶν Του καί μᾶς τονίζει, ὅτι ὅπως ὁ ἥλιος στέλνει τίς ἀκτῖνες του, πού μᾶς φωτίζουν καί μᾶς θερμαίνουν ἔτσι πρέπει νά κατανοήσουμε τίς ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἄνθρωπο. Συνεπῶς ὅλοι οἱ πιστοί μποροῦν  νά μετέχουν τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ μέσα ἀπό τά Ἅγια Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας καί κυρίως ὅταν μεταλαμβάνουν τοῦ Σώματος καί τοῦ Αἵματος τοῦ Χριστοῦ.

Αὐτό φαίνεται ξεκάθαρα καί μέσα ἀπό τό θαῦμα τῆς θεραπείας τοῦ παραλύτου τῆς Καπερναούμ, γιά τό ὁποῖο ἀκούσαμε σήμερα ἀπό τόν Εὐαγγελιστή Μᾶρκο. Ἡ θεραπεία τοῦ παραλυτικοῦ εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς ἐνέργειας τοῦ Θεοῦ πρός ἐκεῖνον. Ὁ Θεάνθρωπος Κύριος θεραπεύει τόν παράλυτο καί ἡ θεραπεία του εἶναι ἄμεση λόγῳ τοῦ ὅτι ἐνεργεῖ ὁ Θεός. Δέν χρειάστηκε δηλαδή χρόνος ἀνάρρωσης ἤ ἐν καιρῷ ἀποκατάστασης. Διότι γνωρίζουμε, πώς ἄν κάποιος θεραπευθεῖ ἀπό κάποιον ἰατρό, χρειάζεται πολύ χρόνο γιά νά ἐπανέλθει καί συνήθως ὄχι ὅπως ἦταν πρίν τήν ἀσθένεια. Ἐνῶ ἐδώ ἔχουμε αὐθορεί καί παραχρῆμα θεραπεία.

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος λαμβάνει τήν ἀφορμή νά μιλήσει γιά τήν μετοχή τοῦ Παραλύτου στήν θεῖα ἐνέργεια, πού τόν θεραπεύει, ἀλλά καί τήν εὐκαιρία νά μᾶς πεῖ, τί ἦταν ἐκεῖνο, πού προξένησε τήν ἐπενέργεια τῆς θείας Χάρης καί ἔδωσε τήν θεραπεία στόν παράλυτο.

Ὁ παραλυτικός λέει «αἰρόμενος ὑπό τεσσάρων» ἔφθασε στήν οἰκία, ὅπου δίδασκε ὁ Χριστός. Ἐπειδή ὁ κόσμος ἦταν πολύς τόν ἀνέβασαν στήν ὀροφή, «ἀπεστέγασαν τήν στέγην» καί κατέβασαν τόν παραλυτικό μαζί μέ τό κρεββάτι μπροστά στόν Χριστό, πού τοῦ χάρισε τήν ἴαση καί θεραπεία τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος.

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος προσαρμόζει αὐτήν τήν πράξη στήν θεραπεία τῆς παράλυτης ἀπό τήν ἁμαρτία ψυχῆς καί κάνει τόν ἐξῆς παραλληλισμό. Κάθε ἕνας πού πρόσκειται στίς ἡδονές εἶναι παράλυτος στήν ψυχή κείμενος ἐπάνω στό κρεββάτι τῆς ἡδυπαθείας καί τῆς σαρκικῆς ἀνέσεως. Ἡ ψυχή εἶναι παράλυτη, καθηλωμένη σέ ἕνα σῶμα πού ὑπηρετεῖ τίς ἡδονές. Χρειάζεται ἡ παράλυτη ψυχή νά ἐπιστρέψει στόν Χριστό γιά νά θεραπευθεῖ.

Τήν βοηθοῦν τέσσερις παράγοντες, τέσσερις φίλοι της ψυχῆς δηλαδή:

Πρῶτος φίλος εἶναι «ἡ οἰκεία κατάγνωσις». Δηλαδή ἡ συναίσθηση τῆς ἁμαρτωλότητας καί ἡ διάθεση, ὄχι νά δικαιολογήσουμε τόν ἐαυτός μας, ὅπως συμβαίνει συνήθως, ἀλλά νά τόν διορθώσουμε.

Δεύτερος φίλος εἶναι «ἡ των προημαρτημένων ἐξαγόρευσις». Δηλαδή, ἡ ἐνώπιον Πνευματικοῦ Ἱερέως ἐξομολόγηση τῶν ἁμαρτημάτων μας.

Τρίτος φίλος εἶναι «ἡ εἰς τό ἑξῆς πρός ἀποχήν τῶν κακῶν ὑπόσχεσις», ἡ ὑπόσχεση δηλαδή  νά μήν ὑποπέσει ὁ ἄνθρωπος στά ἴδια ἁμαρτήματα.

Τέταρτος φίλος εἶναι «ἡ πρός τόν Θεόν δέησις», δηλαδή, ἡ προσευχή.

Ἀπαιτεῖται ὅμως νά ἀποστεγάσουν τήν στέγη, τήν ὀροφή. Ὀροφή εἶναι τό λογιστικό μέρος τῆς ψυχῆς, πού εἶναι φορτωμένο ἀπό ὑλικά, πού προέρχονται ἀπό τήν σχέση πρός τά γήϊνα καί τά πάθη καί χωρίζουν τήν ψυχή ἀπό τόν Χριστό.

Ὅταν καθαρισθεῖ ὁ λογισμός τότε μποροῦμε νά ταπεινωθοῦμε, νά προσπέσουμε καί νά προσεγγίσουμε τόν Χριστό. Ἀμέσως τότε ὁ παράλυτος νοῦς ἀκούει τήν γλυκυτάτη λέξη «τέκνον» καί λαμβάνει ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν. Ἐπίσης λαμβάνει καί δύναμη γιά νά σηκώσει τό κρεββάτι. Δηλαδή ὁ ὑγιής νοῦς ὁδηγεῖ καί διευθύνει τό σῶμα στά ἔργα τῆς μετανοίας καί δέν διευθύνεται ἀπό αὐτό, ὅπως γινόταν προηγουμένως. Ἔτσι ὁ ἄνθρωπος ἀνίσταται καί ζεῖ τήν ἐν Χριστῷ ζωή.

Ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀποκτᾶ τήν καλή συνήθεια νά μή θεωρεῖ τόν ἑαυτό του τέλειο καί ἀναμάρτητο, ὅταν μαθαίνει νά ἀναγνωρίζει τά σφάλματά του, ὅταν δηλαδή ἀποκτᾶ τή συνεχῆ μετάνοια, τότε δέν ἀπολαμβάνει μόνο τή χάρη τοῦ Θεοῦ, ἀλλά γίνεται καί φορέας αὐτῆς τῆς χάριτος στό ἐκκλησιαστικό σῶμα. Γίνεται χρήσιμος στό ἔργο τοῦ Θεοῦ γιά τή σωτηρία τοῦ κόσμου, γιατί ἀνακαινίζει τή χάρη τοῦ Θεοῦ μέσα του μέ τά μυστήρια τῆς μετάνοιας καί τῆς ἐξομολόγησης. Μιμεῖται οὐσιαστικά τόν Κύριο, ὁ ὁποῖος ὑποτάχθηκε στό θέλημα τοῦ Πατέρα γιά τήν σωτηρία τοῦ κόσμου, γιά τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν, ὅπως πολύ εὔστοχα σημειώνει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στό σημερινό ἀνάγνωσμα: «εἶναι φανερό ὅτι δέν ἔρχεται (ὁ Χριστός) νά βοηθήσει ἀγγέλους, ἀλλά τούς ἀπογόνους του Ἀβραάμ. Ἔπρεπε λοιπόν νά γίνει σ’ ὅλα ὅμοιος μέ τά ἀδέλφια του, ὥστε νά γίνει σπλαχνικός καί πιστός ἀρχιερέας στήν ὑπηρεσία τοῦ Θεοῦ, γιά τή συγχώρηση τῶν ἁμαρτιῶν τοῦ λαοῦ» (βλ.Ἑβρ. β, 16-17)

Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,

Ἀς κάνουμε φίλους μας τήν αὐτομεμψία, τήν ἐξομολόγηση, τήν προσευχή καί κυρίως τήν προσπάθεια νά μήν ἐπιστρέφουμε στά ἴδια ἁμαρτήματα. Καί οἱ νέοι αὐτοί πνευματικοί φίλοι μας, θά μᾶς ὁδηγήσουν στήν ταπείνωση καί τήν θεοφιλῆ ζωή καί τότε στήν θεραπευμένη ψυχή μας θά ἔλθει νά ἀναπαυθεῖ ἡ ζωοποιός χάρις τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ. Αὐτή εἶναι καί ἡ καλύτερη προετοιμασία μας γιά νά συμμετάσχουμε συχνά καί στήν θεία μετάληψη, «εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καί ζωήν τήν αἰώνιον», ἐσχάτως δέ καί εἰς ὁμολογίαν πίστεως. Ἀμήν.

Εκτύπωση Email